Wymiana młodzieży powinna być ofertą dostępną dla wszystkich młodych ludzi. W tym duchu warto wspierać działania z zakresu edukacji włączającej (inkluzji), starając się eliminować różne bariery udziału w projekcie. Co więcej, trudności można twórczo wykorzystać jako szanse i… temat spotkania. Na przykład niepełnosprawność słuchowa niektórych osób uczestniczących w projekcie może być interesującym oraz pouczającym zagadnieniem dla całej grupy.  

POWIĄZANIA TEMATYCZNE

#inkluzja #osoby z niepełnosprawnością #osoby niesłyszące #projekt z zakresu STE(A)M #orientacja zawodowa

PROFIL OSÓB UCZESTNICZĄCYCH

Liczba słyszących i niesłyszących osób uczestniczących w projekcie powinna być zrównoważona. Jeśli projekt zakłada przygotowanie technicznych pomocy ułatwiających komunikację z osobami z niepełnosprawnością słuchową, do udziału powinna być zaproszona młodzież z odpowiednimi umiejętnościami i zainteresowaniami (na przykład ucząca się w szkołach technicznych czy uczęszczająca na pozaszkolne zajęcia z zakresu STE(A)M). Wówczas dodatkowym celem projektu może być orientacja bądź praktyka zawodowa.

PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA

Projekt może mieć różne wymiary i akcenty tematyczne: dotyczyć głównie życiowych doświadczeń osób z niepełnosprawnością słuchową lub też koncentrować się na zajęciach praktycznych i przygotowaniu na przykład (technicznych) pomocy ułatwiających takim osobom komunikację.

Propozycje działań:

• poznawanie znaków języka migowego,
• wykorzystanie metody „żywa biblioteka”,
• projekcja filmów, dyskusje czy skorzystanie z oferty kulturalnej (m.in. wystaw) dotyczących codzienności osób z niepełnosprawnością słuchową,
• warsztaty (w tym techniczne) służące przygotowaniu pomocy komunikacyjnych,
• ćwiczenia i zabawy oparte na pantomimie,
• działania wykorzystujące wizualizacje,
• warsztaty cyrkowe,
• zajęcia na temat savoir-vivre’u wobec osób Głuchych i Słabosłyszących,
• wspólne akcje młodzieży (także w przestrzeni publicznej), zwiększające świadomość społeczną na temat sytuacji osób z niepełnosprawnością słuchową.   

PRZYGOTOWANIE

Zespół projektowy powinien obejmować osoby, które znają język migowy. W kontekście spotkań międzynarodowych (na przykład polsko-niemieckich) należy pamiętać, że każdy język foniczny ma swój odpowiednik w odrębnym języku migowym (tj. nie ma uniwersalnego, globalnego języka migowego). W zespole powinien się też znaleźć się ktoś, kto ma doświadczenia pracy edukacyjnej z młodzieżą niesłyszącą, a optymalnie – doświadczenie organizacji międzynarodowych projektów inkluzyjnych. 

Wsparcie zewnętrzne – Jeśli wśród partnerów projektu nie ma instytucji wyspecjalizowanej w pracy z osobami niesłyszącymi (a osoby uczestniczące pochodzą na przykład z wolnego naboru), warto sięgnąć po zewnętrzne wsparcie. W obu krajach działają szkoły, poradnie, organizacje (poza)rządowe, nieformalne grupy (w tym self-adwokatów), biura tłumaczeń czy specjaliści i specjalistki surdopedagogiki.

Miejsce: Temat czy grupa docelowa projektu nie narzucają ograniczeń co do miejsca spotkania.

Czas: Przygotowanie projektu dla tak zróżnicowanej grupy może wymagać więcej czasu. Także w trakcie spotkania należy zarezerwować więcej czasu na tłumaczenie, gdyż wszelkie komunikaty będą wymagały powtórzenia w każdym reprezentowanym w projekcie języku fonicznym i migowym.

Materiały: Warto wystąpić do wyspecjalizowanych instytucji (zob. punkt „Wsparcie zewnętrzne”) z prośbą o udostepnienie materiałów informacyjnych i edukacyjnych przystosowanych dla osób niesłyszących.

W tym kontekście berlińskie stowarzyszenie Kreisau-Initiative przygotowało publikację „Perspektywa: Inkluzja. Język i komunikacja w międzynarodowej inkluzyjnej pracy edukacyjnej. Metody, wskazówki, impulsy”. Można ją bezpłatnie pobrać (w wersji polskiej, niemieckiej i angielskiej) z tej strony: LINK.

Rekrutacja: Materiały rekrutacyjne należy dostosować do potrzeb osób niesłyszących, a w formularzu zgłoszeniowym odpytać, jakie wsparcie ułatwi im udział w projekcie.  

Inne ważne aspekty: Wszelkie metody i materiały powinny być dostosowane do potrzeb osób niesłyszących. Uwaga: Takie osoby często postrzegają się jako odrębną grupę kulturową i mniejszość językową, a nie jako osoby z niepełnosprawnościami, co podkreśla się, pisząc słowo „Głusi” wielką literą.

Projekt może oczywiście włączać osoby także z innymi rodzajami niepełnosprawności – w takim przypadku należy odpowiednio modyfikować działania, aby zapewnić osobom uczestniczącym optymalne warunki spotkania, interakcji i wzajemnego uczenia się.

WYMIAR LOKALNY

Projekt może się też koncentrować na badaniu sytuacji Głuchych w najbliższym otoczeniu.

KONTYNUACJA I TRWAŁOŚĆ

Impulsem do działań projektowych – także poza spotkaniem – mogą być różne wydarzenia w ciągu roku, na przykład obchodzony zawsze w ostatnim tygodniu września Międzynarodowy Tydzień Głuchych.

PROPOZYCJE PNWM

Informacja o PNWM – tekst łatwy do czytania i zrozumienia www.pnwm.org/etr

Diversity Box PNWM oferuje wskazówki do organizacji inkluzyjnych projektów.

Elektryka i automatyka – polsko-niemiecki słowniczek branżowy (na stronie „Perspektywy zawodowe”)

Wsparcie dla polsko-niemieckich projektów dot. orientacji zawodowej: www.razem-w-wymianie.pl

PRZYKŁAD DOBREJ PRAKTYKI

Projekt: „Łączenie Światów – zmniejszanie barier w komunikacji z osobami niedosłyszącymi”.
Kilkadziesiąt młodych osób reprezentujących szkoły techniczne oraz specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, w ramach dwóch spotkań, zmontowało między innymi komunikator działający na zasadzie pętli indukcyjnej, eliminujący zakłócenia i zniekształcenia zewnętrzne, a przez to znacznie ułatwiający komunikację z osobami niedosłyszącymi.

Partnerzy: Zespół Szkół Politechnicznych im. Komisji Edukacji Narodowej (Łódź), Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1 im. Janusza Korczaka (Łódź), Werner-von-Siemens-Schule (Wetzlar)

Film o projekcie dostępny na portalu YouTube.