W ostatnich latach zyskują na popularności działania, które podkreślają pozytywny wpływ przyrody na ludzi, jak np. hortiterapia czy kąpiele leśne. A może by tak połączyć przyjemne z pożytecznym? Zorganizujcie spotkanie młodzieży poświęcone ogrodnictwu i pracy z roślinami.

POWIĄZANIA TEMATYCZNE

#ekologia #klimat #zdrowie #zrównoważony rozwój #orientacja zawodowa #aktywność ruchowa #plener

PROFIL OSÓB UCZESTNICZĄCYCH

Spotkania wokół ogrodnictwa można realizować niemal z każdą grupą dzieci i młodzieży, lecz im większa skala oraz złożoność działań, tym osoby uczestniczące powinny być starsze, bardziej doświadczone, samodzielne i ściślej związane z ogrodnictwem.
Kluczowe jest jednak zainteresowanie takim tematem. Z pewnością będzie on ciekawy dla uczennic i uczniów szkół oraz klas o profilu ogrodniczym, rolniczym, florystycznym, związanym z ochroną środowiska czy architekturą krajobrazu. Ale zainteresuje także młode osoby zajmujące się podobną tematyką poza szkołą: w domach kultury, organizacjach pozarządowych, nieformalnych inicjatywach.

W zależności od wcześniejszych doświadczeń, osoby uczestniczące będą wymagały innego wprowadzenia do pracy w ogrodzie (w tym: z zasad bezpiecznego posługiwania się narzędziami).

PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA

Ważnym celem i punktem programu powinny być oczywiście praktyczne zajęcia ogrodnicze. Prace fizyczne warto jednak uzupełnić o inne, powiązane tematycznie działania, dopasowując ich kolejność i zakres do długości spotkania oraz potrzeb i możliwości osób uczestniczących. Ogrodnictwo da się twórczo połączyć z wieloma wątkami i działaniami. Podane tu propozycje są jedynie inspiracją:

• animacja językowa ze słownictwem z zakresu ogrodnictwa;
• sztuka ziemi (ang. land art),czyli działalność artystyczna, której obszarem działania (tłem, kontekstem czy tworzywem) jest przestrzeń ziemi, obszar środowiska naturalnego.
•  poznawanie ziół;
• wspólne gotowanie z wykorzystaniem produktów zebranych w ogrodzie,
• wizyta w gospodarstwie ekologicznym lub ogrodzie społecznościowym,
• poznawanie ciekawostek dotyczących architektury krajobrazu,
• zabawy na wesoło (np. wyścig taczek),
• działania sąsiedzkie (p. „wymiar lokalny”),
• oraz działania budzące świadomość społeczną np. na temat zrównoważonego rozwoju i konsumpcji.   

PRZYGOTOWANIE

Zespół projektowy:  W zespole projektowym powinny być osoby, które mają fachową wiedzę nt. ogrodnictwa oraz umiejętności pedagogiczne pozwalające włączać w działania dzieci i młodzież.

Wsparcie zewnętrzne: Warto uzyskać jako partnerzy projektu różne lokalne podmioty i grupy, np.: zarządcy okolicznych parków i ogrodów, szkółki i sklepy ogrodnicze, działkowcy, aktywistki i aktywiści popularyzujący ogrodnictwo miejskie, szkoły oraz instytucje pozaszkolne kształcące w ogrodnictwie i pokrewnych dziedzinach.

Miejsce: ogród, park lub inne tereny zielone, gdzie za zgodą i przy wsparciu zarządcy można prowadzić zajęcia praktyczne. Warto sięgać po rozwiązania nieszablonowe, dopasowane skalą do naszych kompetencji oraz zasobów czasowych, technicznych i ludzkich. Potencjalny zakres możliwości jest naprawdę szeroki. Poza wspomnianymi już typowymi miejscami, można rozważyć pracę na zalesionym cmentarzu, miejskim skwerze czy w gospodarstwie ekologicznym lub stworzyć na własnym terenie niewielką rabatę kwiatową lub skrzynie z ziołami i warzywami.   

Czas: najwięcej korzyści i satysfakcji przyniesie realizacja spotkania w miesiącach, gdy ułatwiona jest praca w plenerze, a wegetacja roślin jest ożywiona (tj. od wiosny do wczesnej jesieni). Długość spotkania powinna być uzależniona od planowanych działań, aby grupa mogła się cieszyć owocami swojej pracy, a w programie nie zabrakło także innych ważnych elementów (integracji, edukacji międzykulturowej, zwiedzania, odpoczynku itd.).

Materiały: niezbędne będą narzędzia ogrodnicze, jak i – w zależności od działań – nasiona bądź sadzonki. O pomoc w ich zdobyciu (optymalnie: nieodpłatną) warto się zwrócić do osób i instytucji wymienionych w punkcie „wsparcie zewnętrzne”. 

Rekrutacja: rekrutację i inne przygotowania należy przeprowadzić z odpowiednim zapasem czasu, bo projekt o takiej tematyce jest mniej elastyczny i nie da się go zrealizować o dowolnej porze roku.

Inne ważne aspekty: wskazane jest zorganizowanie spotkania przygotowawczego zespołu projektowego w miejscu, w którym mają być prowadzone prace ogrodnicze; warto też zaplanować alternatywne działania na wypadek trudności w realizacji zajęć praktycznych w plenerze (np. wskutek niepogody).

WYMIAR LOKALNY

Spotkanie młodzieży wokół ogrodnictwa może mieć też interesujący i znaczący wymiar lokalny, przejawiający się w konkretnych wątkach i działaniach:

Przykładowe działania: porządkowanie lokalnego parku/terenu zielonego, otwarte dla lokalnej społeczności prezentacje/degustacje/zabawy itp. zorganizowane przez grupę młodzieży

Przykładowe lokalne wątki: ochrona środowiska i klimatu, urban gardening/zazielenianie przestrzeni miejskiej, lokalne dziedzictwo przyrodnicze.

KONTYNUACJA I TRWAŁOŚĆ

Projekt ma duży potencjał kontynuacji – kolejne grupy młodzieży/klasy mogą pracować w danym miejscu (parku, ogrodzie itp.) na przestrzeni wielu lat.

PROPOZYCJE PNWM

„Szerpa” – serwis PNWM poświęcony edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju www.szerpa-ezr.org

Ogrodnictwo – polsko-niemiecki słowniczek branżowy dostępny na stronie „Perspektywy zawodowe”

Wsparcie dla polsko-niemieckich projektów dot. orientacji zawodowej: www.razem-w-wymianie.pl

PRZYKŁAD DOBREJ PRAKTYKI

Projekt: cykliczne polsko-niemieckie spotkania młodzieży w Parku Mużakowskim (Bad Muskau, Niemcy) oraz w parku pałacowym w Morawie na Dolnym Śląsku.

Partnerzy: Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego Nowosielce, Fundacja Św. Jadwigi w Morawie, Stowarzyszenie MusKnica e.V., Peter-Lenné Berufsschule (Berlin)www.razem-w-wymianie.pl/projekte/seminarium-parkowe-w-krolestwie-puecklera